Over het hoofd gezien en/of ondergewaardeerd: algemene soorten
Het klinkt misschien vreemd, algemene dieren die over het hoofd worden gezien. Maar ik zal uitleggen wat ik daarmee bedoel. Vanuit bijvoorbeeld het vogelen zijn de zeldzame(re) soorten interessant en ook als fotograaf word je daar vrolijk van (en terecht!). Echter, zeldzame soorten zijn niet betrouwbaar als het gaat om fotografische mogelijkheden. Als vogelliefhebber word je natuurlijk blij van een zeldzame vogel voor de lens, maar zie dat maar eens voor elkaar te krijgen onder mooie omstandigheden. Die kans is nog een stuk kleiner. Ik heb het hier juist over het fotograferen op een creatieve manier, niet om een bewijs plaatje van de soort die is gezien.
Bekende locaties
Er zijn genoeg locaties waar je goed vogels kan bekijken, dat betekent niet dat je daar ook goed vogels kan fotograferen. Het kan zijn dat vogels op grote afstand vanuit een hut bekeken moeten worden of locaties zijn zo groot dat vogels überhaupt altijd ver weg zijn. Vogels klein in beeld voor fotografie is niet erg in een mooie omgeving of in mooi licht. Echter is er geen garantie dat dat ook het geval is, soms kan je hele mooie foto’s maken op plekken die juist niet bekend staan om het vogelen.
Een voorbeeld hiervan is vlakbij mijn huis, het Oudeland van Strijen. Iedere winter overwinteren hier dwergganzen, een zeldzame soort die altijd veel mensen naar de polder trekt. Je ziet hier dan auto’s met Franse, Duitse en Belgische kentekens verschijnen. Maar om deze dieren goed te bekijken heb je eigenlijk een telescoop nodig en het leent zich niet voor fotografie. Mocht je geluk hebben, dan zit er tussen de vele honderden brandganzen een enkele roodhalsgans. Deze kunnen wel eens dichter bij de weg te zien zijn, maar fotografisch is het zeker geen zekerheid. In het voorjaar en de zomer is het alweer anders, er broeden dan grutto’s en kieviten. Echter is de begroeiing dusdanig hoog dat die eigenlijk alleen te zien zijn als ze roofdieren weg jagen.
Dit alles maakt het lastig om wat creatiefs te maken hier. Dus het zijn vaak de lichtomstandigheden die ervoor zorgen dat je iets moois maakt of met technieken als panning of highkey aan de slag gaat. Zie hieronder een voorbeeld.
Een brandgans in het oudeland van Strijen.
Waarneming.nl en iNaturalist
Ondanks dat bekende vogelplekken niet altijd goede foto’s opleveren, is het toch handig om te zien en te weten in wat voor omgeving dieren voorkomen. Waarneming.nl en iNaturalist (al is deze tweede populairder in het buitenland) zijn handig om soorten te vinden. Zeldzame soorten worden hier ook gemeld en zijn waanzinnig om te zien, maar fotografisch geven algemene soorten een grotere kans.
Het nadeel vind ik dan wel dat wanneer er een zeldzaamheid wordt gemeld dat een hele hoop mensen op 1 dier afkomen, waardoor je soms taferelen ziet van 60 fotografen rond 1 vogel. Maar voor algemene verspreiding van dieren en om leefgebieden te ontdekken is het een waanzinnige tool. Deze websites kunnen helpen met het scouten van locaties voor fotografie. Uiteindelijk is dat een hele belangrijke stap in het fotograferen van dieren: scouten op verschillende locaties onder verschillende omstandigheden om zo alle mogelijkheden te zien. In mijn vorige blog heb ik al geschreven over lichtomstandigheden, hier zal ik nu niet verder op ingaan.
Patronen, gedrag en speciaal licht
Het herkennen van patronen is belangrijk om in te schatten wat er mogelijk is qua fotografie. Met patronen bedoel ik: weten welke soorten te vinden zijn in welke omgeving en in welke tijd van het jaar. Door regelmatig in jouw lokale gebied te gaan kijken, krijg je vanzelf in de gaten waar welke soorten voorkomen. Voor roodborsttapuiten ga ik naar een andere locatie in de buurt dan voor rietgorzen of rietzangers, bijvoorbeeld. Hemelsbreed is het niet ver bij elkaar vandaan, maar de omgeving is net anders en de ene locatie biedt net wat meer rust. Daarom vind je daar ook meer schuwe vogels als blauwborsten.
Weten waar je soorten kan vinden, betekent ook dat je onder mooie licht- en/of weersomstandigheden een grotere kans hebt om creatieve foto’s te maken. Daarnaast is de kans op interessant gedrag groter, wat bij een enkele zeldzame waarneming geen zekerheid is. Uiteindelijk blijven het wilde dieren en niks is een zekerheid, maar je kan wel je kansen vergroten.
Voor geleedpotigen is het net iets anders, deze dieren kan je overal vinden, zelfs op je balkon (zoals de foto hieronder). De variatie in soorten per gebied is wel groot, want het aantal soorten insecten op de wereld is gigantisch. In Nederland alleen zijn er al circa 350 soorten bijen te vinden. Door de gigantische aantallen is de kans om met macro foto’s thuis te komen al een stuk groter. (Helaas zijn populaties gigantisch aan het dalen).
Een jonge platte wielwebspin gefotografeerd op mijn balkon.
Algemeen, maar niet minder mooi
Hieronder staat een lijstje met soorten die ik graag fotografeer of probeer te fotograferen, omdat deze veel te vinden zijn in mijn omgeving. Er zijn nog wat andere soorten, maar die zijn een stuk schuwer en daardoor spendeer ik er niet veel tijd aan momenteel. Wie weet in de toekomst. Dit zijn de soorten die ik graag probeer te fotograferen op een creatieve manier (het wil niet zeggen dat dit ook altijd lukt, helaas).
Vogels:
Brandgans;
Torenvalk;
Aalscholver;
Roodborsttapuit;
Blauwe reiger;
Visdief;
Fuut;
Wilde eend;
Kuifeend;
Krakeend.
Geleedpotigen:
Lantaarntje;
Strekspin;
Kruisspin;
Rietkruisspin;
Wespbij;
Houtpantserjuffer;
Platte wielwebspin;
Krabspinnen.
Aalscholvers in de dichte mist aan het Hollands Diep.
Veranderingen
Met de huidige staat van de Nederlandse natuur is het niet vreemd, maar door jaren op dezelfde plekken te komen ga je ook de veranderingen zien. Soorten die afnemen of juist toenemen, de omgeving die verandert, invasieve soorten die toenemen etc. In de afgelopen jaren zijn de aantallen grauwe ganzen gigantisch toegenomen, maar de aantallen grutto’s zie je achteruit gaan. Ook zie je zuidelijke soorten zoals de Franse veldwesp steeds vaker, maar het aantal vlinders daalt hard. Het is goed om met je eigen ogen de veranderingen te zien en het kan ook een mooi fotografieproject opleveren, maar het blijft pijnlijk om te zien. Algemene soorten hoeven niet altijd algemeen te blijven.
Ik hoop dat het voordeel van fotograferen van algemene soorten duidelijk is geworden. Bedankt voor het lezen!