De “vreemde” wereld van macrofotgrafie

De wereld van macrofotografie opent nieuwe mogelijkheden en zeker een hoop verschillende onderwerpen, maar in de macro-wereld zijn ook bijzondere verschijningen te fotograferen. Geleedpotigen hebben allerlei kleuren, patronen, vindplaatsen en ook natuurlijke vijanden. In deze blog bespreek ik wat opvallende (of juist niet) en vreemde gevallen die ik in de buurt vond en heb gefotografeerd. 

Ik zelf heb altijd al van bijzondere dieren gehouden, van insecten en vogelspinnen tot grote varanen. Dus dat de wereld van macrofotografie mij fascineert is niet geheel vreemd, maar van tevoren wist ik niet dat ik dichtbij huis ook zulke toffe dieren zou vinden. 

Camouflage

Camouflage is een veel voorkomende en belangrijke eigenschap in het dierenrijk, zowel bij zoogdieren, vissen, vogels en ook geleedpotigen. Onze ogen werken anders of zien meer of minder kleuren dan andere diersoorten, dus wat voor ons opvalt, hoeft voor de natuurlijke vijanden van deze dieren niet of nauwelijks zichtbaar te zijn. 

Zo zijn er verschillende soorten vlinders en nachtvlinders waarvan de rupsen een camouflage hebben die lijkt op een takje. Deze dieren zitten doodstil op een plekje in een plant in de hoop niet gezien en gegeten te worden. Een voorbeeld hiervan is de rups van de gewone spikkelspanner. Een ander voorbeeld van camouflage is de groene schildwants, de groene kleur van dit diertje valt op, totdat ze op een groen blad van een plant zitten. Zelfs het oranje in het diertje komt overeen met delen van planten. Zie de foto’s hieronder. Hetzelfde geldt voor andere insecten, zoals de rups van de piramidevlinder. Zo op de foto is deze erg opvallend, maar in de begroeiing valt dat erg mee. 

Kleurrijk

Camouflage; juist het tegenovergestelde van camouflage, sommige dieren zijn zo opvallend dat het bijna nep moet zijn. Maar juist de opvallende kleuren en/of patronen geven een signaal af naar hun natuurlijke vijanden; “pas op, ik ben gevaarlijk/giftig!". Een voorbeeld hiervan is de rups van de witvlakvlinder. Een rups met opvallende kleuren en lange haren, waardoor het lijkt op een iets wat flink wat irritatie kan veroorzaken bij aanraking en dat is in dit geval ook zo. 

Veel giftige dieren hebben opvallende kleuren en daar maken andere dieren gebruik van door bijvoorbeeld mimicry. De kleine wespenboktor (het zit al in de naam), lijkt qua kleuren en zelfs qua manier van bewegen op een wesp. De bewegingen en kleuren helpen om hun natuurlijke vijanden af te schrikken.

Hinderlagen

Verschillende soorten spinnen en insecten jagen aan de hand van hinderlagen, deze bouwen ze of ze hebben goede schutkleuren. Een bekend voorbeeld is natuurlijk de kruisspin die met hun web prooidieren vangen. Ook bidsprinkhanen en bepaalde soorten krabspinnen jagen vanuit een hinderlaag. In het buitenland zijn er nog tal van andere voorbeelden zoals valdeurspinnen en netwerperspinnen. Die laatste hangt aan een blad of tak en wacht tot er een prooi onderdoor loopt, dan werpt deze een “net” van kleverig spinrag over de prooi.

Sommige van die hinderlagen kunnen fotogeniek zijn, zoals bij deze grote dikkaak. Je zou kunnen zeggen dat deze spin lag te wachten op een paardenbloem tot een nietsvermoedend insect er zou landen. Dit zou niet typisch gedrag zijn voor deze spinnensoort, dus of het zo is, durf ik niet te zeggen. Maar voor de foto werkte deze plek erg goed. 

Vreemd uiterlijk

Andere insecten zijn niet per se opvallend qua kleuren, maar kunnen een uniek uiterlijk hebben. Insecten met lange poten, zoals de langpootmug. Of insecten met extreem lange sprieten zoals de geelbandslangsprietmot. De wolzwever, te zien op de foto hieronder, is een vliegensoort die gelijkenissen heeft met hommels. Dit dier heeft een lange hoorn om beter bij de nectar van bloemen te kunnen. Een neushoorn zou jaloers zijn op dit formaat hoorn, maar verder doen ze geen vlieg kwaad. Ze kunnen niet steken net als bijen, maar zijn wel een soort die planten helpt met bestuiven van bloemen. 

De gewone tweevleugel is een soort haft, oftewel een eendagsvlieg. Deze dieren hebben een bijzondere levenscyclus en ook een bijzonder uiterlijk. De langste tijd van hun leven spenderen ze als larve in het water en een dag tot enkele weken als volwassen dier, afhankelijk van de soort. Bij toeval vond ik deze haft in mijn parasol toen ik deze openklapte. Waarschijnlijk heeft deze als larve in een vijver in de buurt geleefd. 

Zombies

The last of us is al een dagelijkse realiteit in de insectenwereld. In de lente en in de herfst (wanneer de temperatuur niet heel hoog is) kan dit vreemde fenomeen veel worden waargenomen: Entomophthora muscae. Dit is een schimmel die verschillende soorten vliegen infecteert en geleidelijk het diertje overneemt. De schimmel groeit ongeveer een week in het lichaam, waarna het ook de hersenen aantast en het gedrag beïnvloedt van de vlieg. De vliegen gaan dan op een hoog punt zitten en spreiden de vleugels, waarna de vlieg sterft. 

In de uren die hierna volgen zal de schimmel sporen loslaten om andere vliegen te besmetten. Daarnaast is het zo dat de mannelijke vliegen de besmette vliegen niet kunnen weerstaan en zelf dan ook besmet zullen raken. 

Al deze “vreemde” dieren en schimmels geven een behoorlijk aantal aan fotografische mogelijkheden, waardoor er veel variatie mogelijk is dichtbij huis. Al is de zombie schimmel wel een hele aparte, maar gelukkig kunnen mensen hier (nog) niet mee besmet worden.

Bedankt voor het lezen!